Risico-analyse vulkanische uitbarstingen op IJsland

Naar aanleiding van de toegenomen vulkanische activiteit van de laatste jaren wordt er op IJsland een project gestart, toegelicht in het hierna volgende artikel:

BRON: vedur.is

De IJslandse regering heeft op 26 augustus 2020 een voorstel goedgekeurd van de minister van Milieu, Svandís Svavarsdóttir, voor de voorbereiding van een algemene risico-analyse m.b.t. vulkanische uitbarstingen.
Het voorstel is gebaseerd op een visie van Icelandic Meteorological Office in samenwerking met het Civil Protection Department, het Institute of Earth Sciences at the University of Iceland, de Soil Conservation Service of Iceland en de Icelandic Road Administration.

Studies tonen aan dat de vulkanische activiteit in IJsland stijgt en daalt, en dat daarmee de frequentie en de grootte van de uitbarstingen in en rond de Vatnajökull in tijd varieert. Er wordt aangenomen dat vier erupties, die hebben plaatsgevonden in de afgelopen vijftien jaar, het begin zijn van een actieve periode, gedurende welke een uitbarsting in Grímsvötn om de 2-7 jaar kan worden verwacht. Van de parallele vulkanische activiteit in het nabijgelegen Bárđarbunga is bekend, dat deze nauw gerelateerd is aan de activiteit van de Grímsvötn.
In de afgelopen jaren is de seismische activiteit in het gebied toegenomen, een indicatie voor het instromen van magma. De Hekla vulkaan zal ook naar verwachting in de nabije toekomst uitbarsten, en ook een uitbarsting in Katla is aanstaande.

Naar aanleiding van de uitbarstingen van Grímsvötn in 2011 en van Eyjafjallajökull in 2010, is het duidelijk dat een geďntegreerde risico-analyse voor gevaar als gevolg van vulkanische uitbarstingen moet worden gemaakt.Een geďntegreerde risico-analyse bestaat uit een evaluatie van mogelijke gevaren en de kwetsbaarheid van de samenleving, gevolgd door een schatting van het overeenkomstige risico van haalbare contra-maatregelen, om ongevallen te voorkomen en de economische schade tot een minimum te beperken.

De algemene risico-analyse wordt georganiseerd in overeenstemming met het kader risico-analyse van de Verenigde Naties en de Wereld Meteorologische Organisatie. Schatting is, dat de analyse 15-20 jaar in beslag neemt. Een gezamenlijke inspanning van- en samenwerking met verschillende instellingen zal essentieel zijn. De eerste drie jaar zal de focus liggen op de volgende punten:

• weging van het huidige kennisniveau
• analyse van uitbarsting-gerelateerde gletsjervloeden
• analyse van explosieve uitbarstingen in IJsland
• analyse van uitbarstingen, welke uitgebreide schade aan eigendommen kunnen veroorzaken, dus uitbarstingen in de buurt van bewoonde gebieden en internationale luchthavens in IJsland

De financiering vindt plaats door de regering, maar ook ISAVIA (company for air navigation services), de Icelandic Road Administration, en Landsvirkjun (national power company) dragen hun steentje bij.
Ook vanuit andere projecten, zoals 'analyse en categorisatie van vulkanische activiteit in IJsland' door het ICAO zal worden bijgedragen.